Dejan Ajdaczyć

Etnolingwistyka w Serbii

Etnolingwistyka, Lublin, 18/2006. - s. 67-75.

Artykul prezentuje historię gromadzenia dokumentacji dialektologicznej, folklorystycznej i etnograficznej oraz najważiejsze prace z zakresu tych dziedzin opublikowane w Serbii i za granicą. Zawiera również informacje o instytucjach i periodykach, w pierwszym rzędzie o czasopiśmie naukowym "Kody Kultur Slowiańskich", a także o serbskiej etnolingwistyce.

Etnolingwistyka, jako nauka badająca kultury ludowe przez pryzmat języka, dochodzi do najciekawszych wniosków, kiedy poddaje analizie ustne utwory, zwyczaje i język do momentu utrwalenia ich dziedzictwa w formie pisanej. Narody słowiańskie - jak niewiele tylko narodów europejskich - mogą szczycić się bogactwem zapisów, które dokumentują nieprzerwalny związek współczesności ze źródłami kultury w jej najstarszych warstwach. Na skutek okoliczności historycznych Serbowie są narodem, który zachował w niektórych regionach bardzo archaiczne warstwy kultury ludowej. Południowa i południowowschodnia Serbia oraz Hercogowina to regiony o najstarszej kulturze i dlatego, podobnie rosyjska północ czy Polesie, cieszą się szczególnym zainteresowaniem badaczy starożytności słowiańskich. W związku z tym badanie zapisów folkloru serbskiego jest ważne z punktu widzenia etnolingwistyki slowiańskej.

Szczególnie cenne są liczne, bogate i szczegółowe materiały w zbiorach Wuka Karadżycia, Wuka Wrczewicia, Pawła Rowinskiego, Iwana Jastrebowa, Tichomira Dziordziewicia, Tatomira Wukanowicia, Miłenka Filipowicia i in. Zbieracze ci w swoich publikacjach dawali komentarze cenne dla badań etnologiczno-folklorystycznych i lingwistycznych. Zapisy serbskiej kultury ludowej ukazywały się także w wydaniach periodycznych: „Glasnik Etnografskog muzeja”, „Glasnik Zemaljskog muzeja”, „Zbornik za narodni život i običaje južnih Slavena”. Według kryteriów etnolingwistycznych materiały z folkloru w Serbii zaczęto zbierać dopiero w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych XX wieku na podstawie kwestionariuszy ułożonych przez Annę Płotnikową, badaczkę z Instytutu Slawistyki RAN, uzupełnionych i używanych przez Bilanę Sikimić z Instytutu Bałkanologicznego SANU, i grupę młodszych pracowników. Bilana Sikimić ułożyła także kwestionariusz do badań mniejszości do celów etnolingwistycznych.

Nie do pominięcia jest wkład w badania etnolingwistyczne wniesiony przez liczne prace folklorystów, etnologów, etymologów i dialektologów, którzy rozpatrywali kulturę ludową w ramach swojej dyscypliny podstawowej. W studiach Aleksandra Wiesiołowskiego, Aleksandra Potebni, Tychomira Dziordziewicia, Simy Trojanowicia, Weselina Czajkanowicia, Miłki i Pawła Iwiciów, a także w materiałach kolekcji „Srpski dijalektološki zbornik” i „Srpski etnografski zbornik” znajdują się komentarze etnolingwistyczne dotyczące kultury ludowej. Podejście arealogiczno-kartograficzne stosował w niektórych pracach etnograf Petar Kostyć.

Serbskie zapisy folkorystyczne pojawiły się zanim etnolingwistyką zaczęli się zajmować serbscy badacze. Założyciel moskiewskiej szkoły etnolingwistyki akademik Nikita Tołstoj urodził się we Wrszacu w 1923 roku i mieszkał w Serbii w latach swojej młodości. Podkreślał stale przywiązanie do kraju, w którym się urodził, i do narodu serbskiego. Do swoich studiów slawistycznych Nikita Tołstoj włączał zapisy etnograficzne, językowe i tekstowe z terenu Serbii, która w niektórych jego pracach często zajmuje miejsce centralne. Można przypomnieć choćby jego prace o pogrzebie pt. „Perevoračivanie predmetov w slavianskom pogrebal’nom obrjade” czy „Glaza i zrenie pokojnikov”, prace o sposobach ochrony przed ulewą, gradem itp.: „Zaščita ot grada v Dragačeve i drugich serbskich zonach”- czy pracę o znaczeniu wyrażenia zdrów jak ryba („Zdrav kao riba”). Należy wymienić także prace Swietłany Tołstojowej, które uwzględniają materiały serbskie. Referaty Nikity i Swietłany Tołstojów mogli słyszeć uczestnicy belgradzkich konferencji „Naukowe spotkanie slawistów w dniach Wuka” („Naučni sastanak slavista u Vukove dane”). Serbska Akademia Nauk nadała tym dwojgu slawistom swoje członkostwo, okazując w ten sposób uznanie dla ich dokonań.

Lubinko Radenkowić przebywając w Moskwie jako lektor języka serbskiego został uczniem Tołstoja, korzystał z wiedzy i metod rosyjskiego badacza i przyjął jego koncepcje, przygotowując rozprawę habilitacyjną. Jako redaktor pisma „Raskovnik” Lubinko Radenkowić publikował tłumaczenia prac Nikity Tołstoja, a później - także jego współpracowników z Zakładu Etnolingwistyki Instytutu Slawistyki RAN.

Praca naukowa Pawła i Miłki Iwiciów w Zakładzie Języka i Literatury Serbskiej Akademii Nauk owocowała wieloma tekstami i przygotowywała z punktu widzenia dialektologii i onomastyki pokolenie lingwistów, którzy włączają do swoich badań osiągnięcia moskiewskiej, a także lubelskiej szkoły etnolingwistycznej.

Instytut Bałkanologiczny organizował w 1995 roku konferencję międzynarodową „Niższa mitologia Słowian bałkańskich” („Niža mitologia balkanskich Slovena”). Była to okazja dla serbskich badaczy, by zapoznać się osobiście z kolegami z Zakładu Etnolingwistyki RAN.

W powstaniu etnolingwistyki serbskiej, w zbliżeniu folklorystyki i lingwistyki w rozumieniu semiotycznym, nie można zlekceważyć wpływu teorii ukierunkowanych strukturalistycznie. W związku z tym należy wspomnieć prace Propa, ale też Permiakowa, Iwanowa i Toporowa, a także nieslawistycznie zorientowane studia semiotyków i strukturalistów francuskich, które były w Jugosławii dość dobrze znane.

Dla historii etnolingwistyki w Serbii istotne znaczenia ma kształtowanie się naukowej terminologii etnolingwistycznej. Pod wieloma względami znaczący był rok 1996 - ukazał się wtedy pierwszy tom rocznika „Kody kultur słowiańskich” („Kodovi slovenskih kultura”), a także opublikowane zostały cztery książki niewątpliwie związane z etnolingwistyką: dwie monografie Lubinka Radenkowicia „Symbolika świata w magii ludowej Słowian południowych” („Simbolika sveta u narodnoj magiji Južnih Slovena”) i „Zamówienia ludowe u Słowian południowych” („Narodna bajanja kod Južnih Slovena”), monografia Bilany Sikimić „Etymologia i małe formy folkloru” („Etimologija i male folklorne forme”) i książka Miriany Detelić „Uroki i panna młoda. Poetyka formuły epicznej” („Urok i nevesta. Poetika epske formule”).

Rocznik „Kody kultur słowiańskich” jest jedynym wydaniem periodycznym w Serbii w całości związanym z etnolingwistyką. We wstępie do pierwszego tomu pisma redaktorzy pisali:

Rocznik poświęcony jest kulturze duchowej narodów słowiańskich, a przede wszystkim tej tradycyjnej, która zwykle jest określana mianem folkloru. Wybraliśmy i podkreśliliśmy w tytule pisma jedno podejście metodologiczne, które uważamy nie tylko za współczesne - w sensie modnego „trendu” - lecz także za takie, które otwiera najlepsze perspektywy dla badań wewnętrznych prawidłowości kultury oraz jej rozwoju w przestrzeni i czasie. To podejście jest oparte na utrwalonej w metodzie strukturalistycznej i rozwiniętej przede wszystkim w pracach rosyjskiej szkoły semiotycznej świadomośći tego, że tradycje ludowe, w naszym wypadku słowiańskie, są zorganizowane według kodów, tj. systemów umownych znaków (po serbsku można by to nazwać saznačje, po rosyjsku - soznač’e), które w swym całokształcie wyrażają duchowy świat danej społeczności, jej widzenie świata (Weltanschaung, mirovozrenie). Świadomość zmienności i wymienności tych systemów znaczeń spowodowała to, że w tytule chodzi nie o jedną jedyną kulturę słowiańską, ale o kultury słowiańskie. Równocześnie o tej perspektywie synchronicznej nie traci się z pola widzenia wspólnego pochodzenia kultur słowiańskich, które są z sobą związane i dzisiaj, a historyczne więzi są głównym celem rekonstrukcji diachronicznych.

Preferowanie kodowego odczytywania faktów folkloru nie wyklucza innych podejść, tradycyjnych: filologicznego, kulturowohistorycznego itp., lecz pozwala połączyć je wszystkie i dopełnić poprzez obserwację ich całokształtu jako całości funkcjonalnej, której pojedyncze elementy istnieją, powstają i zanikają w często złożonych, a jednak z reguły w dających się naukowo opisać relacjach zależności wzajemnej. To znaczy, że koncepcja redaktorska pisma „Kody kultur słowiańskich” nie polega - i nie może - polegać na wąskim ukierunkowaniu metodologicznym, przeciwnie: ciąży ku najszerszej interdyscyplinarności - sprzyja różnym dyscyplinom naukowym i kierunkom badawczym.

Od 1996 roku ukazało się 9 tomów międzynarodowego pisma „Kody kultur słowiańskich”obejmujących 121 tekstów, z których 68 jest wydanych po serbsku, a 53 - po rosyjsku. Autorzy artykułów pochodzą z jedenastu krajów - Belgii, Białorusi, Bułgarii, Chorwacji, Niemiec, Polski, Rosji, Serbii i Czarnej Góry, Słowacji, Słowenii i Ukrainy. W „Kodach kultur słowiańskich” opublikowało swoje prace 14 serbskich autorów: Dejan Ajdaczyć, Marta Bieletyć, Jasna Włajić-Popowić, Miriana Detelić, Danica Dziokić, Miłka Iwić, Zoja Karanowić, Aleksandar Łoma, Wesna Marianowić, Sneżana Petrowić, Tania Petrowić, Ludmiła Popowić, Lubinko Radenkowić i Bilana Sikimić. Członkami rady redakcyjnej od początku do ostatniego tomu są Anna Płotnikowa, Tatiana Agapkina i Dejan Ajdaczyć (główny redaktor). Członkami rady redakcyjnej byli także Bilana Sikimić (t. 1-3) i Aleksandar Łoma (t. 1-4). Od 10. tomu rada redakcyjna zostanie rozszerzona. Jej członkami zostaną także Jerzy Bartmiński, Raczko Popow i Miriam Mencej.

Tomy „Kodów kultur słowiańskich” mają charakter tematyczny. Kolejne numery poświęcone były takim tematom, jak: rośliny (1/1996), jedzenie i napoje (2/1997), wesele (3/1998), części ciała (4/1999), rolnictwo (5/2000), kolory (6/2001), dzieci (7/2002), ptaki (8/2003), śmierć (9/2004). Każdy tom zawierał także bibliografię tematyczną związaną z tematem numeru. W centrum zainteresowania autorów pisma znalazły się złożony system znaków i wielostronne związki między wyrażeniami. Pismu poświęcono recenzje w wielu krajach, zarówno słowiańskich, jak i niesłowiańskich, zostało także jednym ze źródeł encyklopedii „Starożytności słowiańskie”. Wydane w „Kodach” prace językoznawcze są notowane w światowej bibliografii „Bibliographie linguistique”, w bibliografii „Filologa południowosłowiańskiego” („Južnoslovenski filololog”) i polskiej bibliografii „Bibliografia Językoznawstwa Slawistycznego”.

Prace etnolingwistyczne ukazywały się także - obok innych - w pismach „Filolog południowosłowiański” („Južnoslovenski filololog”) i „Raskovnik” (dopóki był wydawany). Teksty serbskich etnolingwistów ukazują się także w innych językach i w innych krajach (przeważnie słowiańskich).

Największa liczba etnolingwistów serbskich skupiona jest d dwu instytucjach naukowych - w Instytucie Języka Serbskiego SANU (Zakład Etymologii) i w Instytucie Bałkanologicznym SANU. W skład Komisji Etnolingwistycznej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów powołanej na Międzynarodowym Kongresie Slawistów w Lublanie w 2003 r. wchodzą czeterej uczeni z Serbii.

*

Na koniec przytoczymy informacje o autorach, których prace mogą być zaliczone do etnolingwistycznych. Zakreślenie granic tej dyscypliny, oczywiście, jest trudnym zadaniem. Przyjąłem najszersze możliwe rozumienie etnolingwistyki.

Dejan Ajdaczyć, historyk literatury i folklorysta, docent-lektor w Instytucie Filologii Narodowego Uniwersytetu imienia Tarasa Szewczenki w Kijowie, redaktor web-bibliotek „Projekt Rastko” („Projekat Rastko”) i „Słowiańskie wrota” („Slovenska kapija”), główny redaktor rocznika „Kody kultur słowiańskich” („Kodovi slovenskih kultura”). Pracował w Dziale Literatury Ludowej Biblioteki Uniwersyteckiej w Belgradzie. Zestawił zbiory „The Magic and Aesthetic in the Folklore of Balkan Slavs” (1994), „Erotyka w folklorze Słowian” („Erotsko u folkloru Slovena”, 2000), „Cud w kulturach słowiańskich” („Čudo u slovenskim kulturama”, 2000). Wybrane prace folklorystyczne i etnolingwistyczne wydał w książce „Studia nad kulturą ludową Słowian bałkańskich” („Prilozi proučavanju folklora balkanskih Slovena”, 2004). Bada aspekty semiotyczno-semantyczne realiów mitologicznych i obrzędowych w tradycyjnym i współczesnym folklorze. Jest członkiem Komisji Etnolingwistycznej przy MKS.

Marta Bieletić, etymolog, jeden z autorów Słownika etymologicznego języka serbskiego. Prowadzi kurs leksykografii i leksykologii polskiej na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu w Belgradzie. Tematem jej rozprawy habilitacyjnej były „Typy ekspresywnych formantów prewerbalnych w języku serbochorwackim” („Tipovi ekspresivnih preverbalnih formanata u srpskohrvatskom jeziku”). Była współpracownikiem „Bibliografii Językoznawstwa Slawistycznego”. Zajmowała się nazwami pokrewieństwa i powinowactwa. Jest członkiem Komisji Etnolingwistycznej przy MKS.

Miriana Detelić, folklorysta, pracownik Instytutu Bałkanologicznego. Wykładała na Uniwersytecie w Niszu. Przygotowała dwa tomy zbioru „Kult świętych na Bałkanach” („Kult svetih na Balkanu”, 2001, 2002). Autor monografii „Przesteń mityczna i epika ” („Mitski prostor i epika”, 1992) i „Uroki i panna młoda. Poetyka formuły epickiej”(„Urok i nevesta. Poetika epske formule”, 1996). Badała przysłowia, formuły epickie, poetykę przestrzeni, a także miasta w epice serbochorwackiej.

Maria Mandyć-Ilić, językoznawca, pracownik Instytutu Bałkanologicznego. Obroniła rozprawę doktorską o pannie młodej z wadami. Zbierała folklor według kwestionariuszy etnolingwistycznych do projektu Bilany Sikimić.

Miłka Iwić, językoznawca, akademik SANU i kilku Akademii zagranicznych. Podstwowymi dziedzinami pracy Miłki Iwić są historia językoznawstwa, językoznawstwo ogólne, teoria lingwistyczna, składnia i semantyka języków słowiańskich, serbokroatystyka. Prace Miłki Iwić o kolorach są zorientowane etnolingwistycznie. Kilka takich prac wydano w książce „O zielonym koniu” („O zelenom konju. Novi lingvistički ogledi”, 1995).

Aleksandar Łoma, językoznawca i filolog klasyczny, członek korespondent SANU, profesor Wydziału Filozoficznego i główny redaktor Słownika etymologicznego języka serbskiego (po śmierci akademika P. Iwicia w 1999 r.). Był stypendystą Fundacji Herdera. Brał udział w pracy redakcji „Kodów kultur słowiańskich” w numerach 1-4. Zajmował się onomastyką, a centrum swoich zainteresowań naukowych uczynił etymologię, językowe i kulturowe rekonstrukcje prasłowiańszczyzny. Badał związki Słowian i nie-Słowian w czasach pobytu Słowian nad Morzem Czarnym, w euroazjatyckim pasie stepowym. Szczególnie interesuje się genezą i przekształceniami mitów i obrzędów dawnych Słowian od czasów wspólnoty indoeuropejskiej do zapisów późniejszej, przede wszystkim serbskiej, kultury ludowej. Autor monografii „Prakosowo. Słowiańskie i indoeuropejskie korzenie epiki serbskiej” („Prakosovo. Slovenski i indoevropski koreni srpske epike”, 2002). Przewodniczący Komisji Etymologicznej przy MKS.

Wesna Marinowić, etnolog, kierownik Działu badań nad kulturą ludową Muzeum Etnograficznego w Belgradzie. Pracowała w Muzeum Wojwodziny. Badała ludowe zabawy dzieci i karnawały ludowe. Wydała monografię „Tradycyjne zabawy dzieci w Wojwodinie” („Tradicionalne dečje igre u Vojvodini”, 2005).

Dragana Mrszewić, językoznawca, profesor Katedry Języka Serbskiego Wydziału Filologicznego Uniwersytetu w Belgradzie. Zajmuje się problematyką frazeologii serbskiej na szerszym tle słowiańskim. W niektórych pracach Dragana Mrszewić korzysta z osiągnięć i metod etnolingwistyki.

Tania Petrowić, językoznawca i folklorysta, pracownik Instytutu Bałkanologicznego. Przygotowała rozprawę habilitacyjną o ideologii językowej Serbów z Bialej Krainy (w Słowenii) przewiduje się w Lublanie. Zajmuje się analizą elementów magii w małych gatunkach folkloru - przekleństwach i błogosławieństwach; językiem przesiedleńców i mniejszości w kontekście kulturowym.

Sneżana Petrowić, językoznawca, jeden z autorów Słownika etymologicznego języka serbskiego. Zajmuje się turcyzmami w języku serbskim, a w pojedynczych tekstach stawia także pytania natury etnolingwistycznej.

Predrag Piper, językoznawca, profesor Katedry Slawistyki na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu w Belgradzie, członek korespondent SANU, główny redaktor pisma „Zbornik Matice srpske za slavistiku” i wydań „Bibliografii” w „Matice srpske”. Książka Predraga Pipera „Język i przestrzeń” („Jezik i prostor”, 1997) poświęcona jest problemom lingwistyki kognitywnej, dotyczy także kwestionariuszowych zagadnień etnolingwistycznych. Członek Komisji do badań nad strukturą gramatyczną języków słowiańskich przy MKS.

Ludmiła Popowić, językoznawca, folklorysta i historyk literatury, wykładowca języka i literatury ukraińskiej Katedry Slawistyki Wydziału Filologicznego Uniwersytetu w Belgradzie. Zajmowała się badaniem porównawczym kolorów w folklorze serbskim, rosyjskim i ukraińskim.

Lubinko Radenkowić, językoznawca i folklorysta, badacz i były dyrektor Instytutu Bałkanologicznego SANU. Pracował jako profesor na Uniwersytecie w Nowym Sadzie. Był redaktorem pisma „Raskovnik” do 2000 roku (od 2001 roku pismo nie ukazuje się). Zestawił słownik encyklopedyczny „Mitologia słowiańska” („Slovenska mitologija”, 2001 r.), jako serbską, poszerzoną wersję rosyjskiego słownika etnolingwistycznego „Slavjanskaja mifologija”. To wydanie zawiera także hasła, których w wydaniu rosyjskim brak. Bibliografię prac Lubinka Radenkowicia wydano w pismie „Balcanica” [Radenković 2000:346-358]. Jest autorem monografii „Symbolika świata w magii ludowej Słowian południowych” („Simbolika sveta u narodnoj magiji Južnih Slovena”) i „Zamówienia ludowe u Słowian południowych” („Narodna bajanja kod Južnih Slovena”). Pracuje nad encyklopedycznym słownikiem demonów Słowian południowych, w którym zostanie zebrana informacja o nazwach, charakterystykach, czynnościach tych istot. Autor w wydanych pracach przedstawił sposób opracowania i prezentacji pojedynczych demonów. Jest przewodniczącym Komisji Folklorystycznej i członkiem Komisji Etnolingwistycznej przy MKS.

Bilana Sikimić, językoznawca, badacz Instytutu Bałkanologicznego SANU. Pracowała w Instytucie Języka Serbskiego SANU nad zeszytem próbnym Słownika etymologicznego języka serbskiego. Jest członkiem rady redakcyjnej „Aktualności lingwistyczne” („Lingvističke aktuelnosti”), była także członkiem redakcji „Kodów kultur słowiańskich” w numerach 1-3. Jest autorem monografii „Etymologia i małe formy folkloru” („Etimologija i male folklorne forme”) wydanej w 1996 r. W centrum tej pracy znajdują się zagadki i inne gatunki folkloru. Realizuje projekty poświęcone badaniu nad językiem i kulturą mniejszości na Bałkanach, serbskiej mniejszości w sąsiadujących z Serbią krajach i mniejszości w Serbii. Jest redaktorem zbiorów „Ukryte mniejszości na Bałkanach”, „Kosowo uchodźców” („Skrivene manjina na Balkanu”, „Izbegličko Kosovo”, 2004), „Żicie w enklawie” („Život u enklavi”, 2005). Z grupą młodszych pracowników zgromadziła zapisy terenowe na podstawie kwestionariuszy etnolingwistycznych. Jest członkiem Komisji Etnolongwistycznej przy MKS.

Jasna Włajić-Popowić, etymolog, jeden z autorów Słownika etymologicznego języka serbskiego. Autor monografii „Semantyka historyczna czasowników uderzenia w języku serbskim. Poprzez etymologię do modelu słownika semasjologicznego” („Istorijska semantika glagola udaranja u srpskom jeziku. Preko etimologije do modela semasiološkog rečnika”, 2002), która jest poprawioną i uzupełnioną wersją rozprawy habilitacyjnej.

Maria Wuczkowić, językoznawca, jeden z autorów Słownika etymologicznego języka serbskiego. Zajmuje się zbieraniem tekstów folkloru i bada języki tajemne.

Obraz etnolingwistyki w Serbii nie będzie pełny bez uwzględnienia wkładu badaczy zagranicznych, przede wszystkim Nikity i Swietłany Tołstojów, których udział w badaniu serbskiej kultury ludowy jest ogromny. Wielki i bardzo cenny jest także wkład uczniów Tołstojów, zwłaszcza serbistki Anny Płotnikowej, autorki znakomitej monografii „Etnolingwistyczna geografia Południowej Slawii” („Etnolingvističeskaja geografija Južnoj Slavii ”, 2004). Poza nimi o kulturze serbskiej pisali z etnolingwistycznego punktu widzenia Rosjanie Andrej Moroz i Andrej Sobolew, Ukrainki Oksana Mykytenko i Weronika Jarmak, Belg Piter Plas, Bułgar Petko Christow. W słowniku encyklopedycznym „Starożytności słowiańskie. Słownik etnolingwistyczny pod redakcją N. I. Tołstoja” serbski materiał folklorystyczny jest przedstawiany bogato, podobnie jak w monografii Aleksandra Góry o symbolice zwierząt u ludów słowiańskich. Etnolingwistyka ze swojej natury opiera się na szerokim kontekście porównawczym, dlatego neizbędna jest wspólpraca międzynarodowa w zakresie wymiany literatury etnolingwistycznej.

Literatura

• Ajdačić 2004 - Дејан Ајдачић. Прилози проучавању народне културе балканских Словена. - Београд, 2004.
• Detelić 1992 - Мирјана Детелић. Митски простор и епика. - Београд, 1992.
• Detelić 1996 - Мирјана Детелић. Урок и невеста. Поетика епске формуле. - Београд, 1996.
• Ivić 1995 - Milka. Ivić. O zelenom konju. Novi lingvistički ogledi. - Beograd, 1995.
• Loma 2002 - Александар Лома. Пракосово. Словенски и индоевропски корени српске епике. - Београд, 2002.
• Piper 1997 - Предраг Пипер. Језик и простор. - Београд, 1997. - (Библиотека XX век, књ. 91).
• Radenković 1996 - Љубинко Раденковић. Народна бајања код Јужних Словена. - Београд, 1996.
• Radenković 1996а - Љубинко Раденковић. Симболика света у народној магији Јужних Словена. - Београд, 1996.
• Radenković 2000 - Библиографија [Љубинка Раденковића] // Balcanica: Annuaire de l'Institute des études balkaniques : Le memorial de l l'Institute des études balkaniques trentieme anniversaire. - Балканика : Годишњак Балканолошког института : Споменица поводом тридесетогодишњице Балканолошког института. XXX/XXXI / rédacteur Nikola Tasić. - Belgrade : Académie serbe des sciences et des arts, Institut des études balkaniques, 2000. - ńтр. 346-358.
• Sikimić 1996 - Biljana Sikimić. Etimologija i male folklorne forme. - Beograd, 1996.
• Strona internetowa Zakładu Etymologicznego Instytutu Języka Serbskiego SANU http://www.sanu.ac.yu/ciril/Instituti/srpski/etimolog.htm
• Vlajić-Popović 2002 - Јасна Влајић-Поповић. Историјска семантика глагола ударања у српском језику. Преко етимологије до модела семасиолошког речника. - Београд, 2002.

Ethnolinguistics in Serbia

The Author presents the history of compiling the dialectological, folkloristic and ethnographic archives, as well as of the most important Serbian and foreign publications in these fields. It also provides information about the relevant institutions and periodicals, in particular about the magazine „The Codes of Slavic Cultures”, and generally about Serbian ethnolinguistics.