Naziv mesta: Parac (zvanični naziv: Parţa) 
   Stanovništvo: 1420 stanovnika, od čega Srba 51 (3,59%) 
   Administrativni položaj: Selo u okviru opštine [ag (Şag) u Timiškoj županiji 
   Geografski položaj:  Naselje je razmešteno na obe obale Tamiša, na 16 km od Temišvara. 
   Veze: Železnicom i asfaltnim putem Parac je povezan sa Temišvarom. 
   Adresa crkve: 1937 Parţa, Judeţul Timiş, România 
   Hram crkve: Praznik Vaznesenja Gospodnjeg (Spasovdan) 
   Autori ikonostasa: Starije ikone obnavljali, možda i preslikavali slikari Sava Petrović iz Temišvara i Emanuil Antonović iz Orlovata. 
   Tematski sadržaj ikonostasa: u soklu - Bekstvo u Egipat, Hristos i Samarjanka; na carskim dverima - Blagovesti; prestone ikone - Sveti Nikola, Bogorodica, Spasitelj, Preteča; centralna ikona - Vaskrsenje Hristovo, bočno sa obe strane - ikone Svetih apostola; pri vrhu - krst sa Raspećem. 
   Autor zidnog slikarstva: Danilo Čolaković iz Srpskog Semartona 
   Drugi poznati umetnici: Keit Ant., slikar ikona sa Bogorodičinog i arhijerejskog prestola 
   Kratak istorijat gradnje i obnove: Sistematska arheološka iskopavanja obavljena u razdoblju 1931-1961. otkrila su na lokalitetu Parca neolitsko naselje, redak praistorijski spomenik na čitavom Balkanu; ipak, do početka pisane istorije prekid je predugačak da bi se mogla povezati istorija sa praistorijom. Prvi pisani podatak o selu iz 1334. je godine i pominje sveštenika; sveštenik je takođe pomenut i 1660. godine, ali ne i crkva. Prema predanju, pod kraj XVIII veka postojala je mala starodrevna crkva u sadašnjoj porti; mesto gde joj je bio oltar obeleženo je krstom. 
   Gradnja sadašnje crkve započeta je 1849, a okončana 1851. godine. Zadržan je ikonostas stare crkve, stolarske izrade, sa ikonama Radula Zografa iz 1746. godine. Ikone su restaurirali, delom možda čak preslikali Sava Petrović i Emanoil Antonović 1828. godine. Ikonostas je nesrazmerno nizak za sadašnji oltarski luk, valda i namerno, da ne bi zakrilio zidno slikarstvo Danila Čolakovića iz 1851. godine, koje se svodi na oltarski prostor: oltarsku apsidu, prednju površinu i potrbušje luka. 
   Sadašnje stanje crkvenog objekta: Zdanje je spolja u obliku lađe, unutra u obliku krsta, zasvođeno daskama, sa lučnom oltarskom apsidom i tornjem. Oplata je premazana - ne zna se kad i od koga - a ispod premaza proviruju tragovi starog živopisa. Prestoli su takođe stari, stolarski, podudarni sa ikonostasom, ali su ikone na njima novije i slabije. 
   Crkva je ozbiljno oštećena prilikom zemljotresa 1959. godine: zidovi su napukli, krov je poljuljan, toranj ugrožen. Trenutno pukotine se ne proširurju, pa se u crkvi bogosluži, ali je zabranjena upotreba zvona. Mada se po zakonu nalazi pod zaštitom države kao istorijski spomenik, čitava građevina se nalazi u zabrinjavajućem stanju, i ništa suštinski nije preduzeto za njegovo saniranje. 
   Značajne pokretne umetničke vrednosti i kulturno-istorijske znamenitosti: U tornju su smeštena četiri zvona i satni mehanizam. Crkvene knjige su mahom dotrajale i potiču iz prošloga veka. 
   U vreme jerarhijske podele u Karlovačkoj mitropoliji mesni rumunski sveštenici sa dobrim delom vernika Rumuna prešli su na katoličku uniju, ali su nasilno zadržali ključeve crkve i nezakonito služili u njoj, dok su Srbi i deo Rumuna koji je istrajao u pravoslavlju bili prinuđeni da sebi improvizuju bogomolju u veroispovednoj školi. Sudskim postupkom crkva je vraćena pravoslavcima 1869. godine. 
   Sveštenik: Paroha nema, nego je mesto kao filijala pridodato parohiji Ulbeč. Bogosluženja se održavaju naizmenično u Parcu i Ulbeču. 
   Ostale crkve u mestu: Rimokatolička, pravoslavna rumunska i unijatska rumunska crkva. 
 
 

Autor: Stevan BUGARSKI