Redakcija
RASTKOVOG
GLASNIKA

Glavni urednik:
Dejan Ajdačić

Za izdavača:
Zoran Stefanović

Saradnik:
Sanja Kozakević

Dizajn:
Marinko Lugonja

Vebmastering:
Milan Stojić

Korektura:
Saša Šekarić

Digitalizacija:
Nenad Petrović

POKROVITELjSTVO
I PRODUKCIJA:
TIA
Janus
Beograd

Zaključci
Naučno-stručnog skupa
“Internet i ćirilica”

Održanog u Narodnoj biblioteci Srbije 11. i 12. februara 2002. godine

S pojavom moćne računarske tehnologije ukazala se prilika tzv. malim kulturama, jezicima i njihovim pismima da se oni, na dobrobit velike mape svetske kulture, održe, razvijaju i neguju. Tzv. velike kulture nisu onemogućavale ove procese. Naprotiv. Još pre dvadesetak godina, Savet Evrope utvrdio je s tim u vezi pravila i dao neophodne okvire koji su bili u skladu s ljudskim pravima i demokratskim načelima, a koje bi trebalo ispuniti. Neke države su prionule na posao. Naš narod nije, tj. nisu to uradile državne, naučne i kulturne institucije Srbije, Crne Gore i Srpske.

S pojavom Interneta, nezaobilazne i najmoćnije elektronske mreže, kulture malobrojnih naroda, njihovi jezici i pisma dobijaju još jednu priliku. Ona nije mala i izgleda da je presudna za opstanak, u ovom slučaju, srpskog jezika i njegovog matičnog i jedinog izvornog pisma – ćirilice. Bez ikakvih predrasuda, ne odričući pravo nijednom narodu u našim zemljama i izvan njih da neguju i razvijaju svoje istinske nacionalne vrednosti, a u skladu sa svim normama o ljudskim pravima, predlažemo i preporučujemo predsednicima Savezne Republike Jugoslavije, Republike Srbije, Republike Crne Gore i Republike Srpske, skupštinama i vladama svih republika u kojima je srpski matični jezik u službenoj upotrebi, a preko njih i nadležnim ministarstvima nauke, prosvete i kulture, kao i naučnim i kulturnim organizacijama (SANU, CANU, ANURS, Matici srpskoj, Institutu za srpski jezik, narodnim bibliotekama u Beogradu, na Cetinju i u Banjoj Luci, Vukovoj zadužbini, Odboru za standardizaciju srpskog jezika i drugim institucijama, svim pripadnicima srpskog naroda u zemlji i svetu, društvima, udruženjima i svim ljudima koji se bave Internetom i drugim savremenim informacionim tehnologijama), da prime k znanju i sprovedu sledeće zaključke:

1. Nužno je obezbediti da se državni i svi društveni činioci drže ustavnih, zakonskih i kulturnoistorijskih normi koje srpskom jeziku i ćirilici, njegovom jedinom izvornom pismu, obezbeđuju one prednosti koje ćirilica ima kao matično i jedino izvorno pismo srpskoga jezika, tj. da obezbede njihovu punu primenu u javnom životu na način kako je to osigurano grčkom jeziku i njegovom pismu na Kipru i u Grčkoj, odavno članici Evropske unije;
2. S tim u vezi potrebno je da nadležne državne agencije utvrde predloge ćiriličkih standarda (knjižnog, tehničkog, bukvarskog – pisanog i štampanog, kaligrafskog pisma), potpuno osposobljenih za upotrebu u savremenim informacionim tehnologijama, te da prikupe i obrade preporuke, zaključke i stavove UNESKO-a i drugih međunarodnih organizacija i asocijacija i utvrde neposredne zadatke nadležnim organima, institucijama i ustanovama u sprovođenju ustava i zakona, pripremajući i predlažući projekte koji se odnose na razvoj i negovanje srpskog jezika i ćirilice u svim vidovima pisanja, štampanja i prikazivanja na ekranima, a, ako bude potrebno da predlože i obrazovanje odbora za standardizaciju ćirilice (po ugledu na Odbor za standardizaciju srpskog jezika), koji bi bio sastavljen od stručnjaka i odgovarajućih političkih činilaca sa celokupnog govornog prostora srpskoga jezika, pa i od onih ljudi koji se ćirilicom bave iz entuzijazma;
3. Nužno je obezbediti da se uvoznici i dobavljači računarske opreme i drugih savremenih informacionih tehnologija zakonski obavežu na to da one — u pogledu jezika i pisma, tastature s engleskom latinicom i srpskom ćirilicom, neophodnih fontova i kodnog rasporeda, u kojem bi se nalazila i predvukovska ćirilička slova — budu prilagođene potrebama najšireg kruga korisnika našega jezika i njegovog matičnog pisma, pri čemu se podrazumeva i stručno prevođenje na srpski jezik odgovarajućih programa;
4. Nužno je takođe da državni organi na svim nivoima, političke i stručne organizacije, kao i njihovi čelnici, urade svoje veb stranice na srpskom jeziku i ćirilici i da ih stave na Internet, što ne isključuje njihovo pravo i potrebu da ih imaju i na engleskom i na drugim svetskim jezicima, na domaćim manjinskim jezicima i drugima jezicima uopšte.

Predsednik Komisije za zaključke:
Desanka Latković,
upravnik Vukove zadužbine